Ostatnim czasem głośno zrobiło o podmiocie Farma Mleka S.A., która miała oferować atrakcyjne inwestycje alternatywne. Temat był poruszany już w listopadzie 2020 r. przez dziennikarzy gospodarczych (link). W artykule wskazywano, że inwestycja wcale nie musi być tak pewna jak była ona przedstawiana inwestorom.
Spis treści
Zarzuty Prezesa UOKiK
12 kwietnia 2022 r. na stronie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów pojawiła się informacja o wszczęciu postępowania w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów (link). Jak ustalił Urząd, Farma Mleka proponowała inwestycje o wartości co najmniej 7500 zł z zyskiem nawet do 16%. Pieniądze miały być inwestowane w stado krów. W trakcie postępowania wyjaśniającego wykorzystano instytucję tzw. „tajemniczego klienta”. Oznacza to, ze pracownik UOKiK za zgodą Sądu podjął czynności, które miały prowadzić do zawarcia umowy – w tym przypadku wziął udział w webinarium, na którym przedstawiono informacje, że spółka zawarła umowy z 7 gospodarstwami rolnymi i posiada już 300 krów, a docelowo współpraca ma obejmować 50 gospodarstw rolnych a ilość stada ma zwiększyć się do 10.000 sztuk. W trakcie spotkania zwracana była uwaga na bezpiecznych charakter inwestycji, zabezpieczony m.in. ubezpieczeniami gospodarstw rolnych. W rzeczywistości jednak, jak wynika z ustaleń Urzędu, spółka Farma Mleka zakupiła jedynie 11 sztuk bydła (przy czym 6 zwierząt padło). Dodatkowo udało się dotrzeć jedynie do jednego gospodarstwa rolnego z którym zawarto umowę, przy czym została ona i tak rozwiązana.
Żądanie unieważnienia umowy
Co zatem w sytuacji, gdy zostaliśmy wprowadzeni w błąd co do charakteru inwestycji. Należy zauważyć, że takie nierzetelne działanie przedsiębiorcy będzie nieuczciwą praktyką rynkową. Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy o nieuczciwych praktykach rynkowych:
„Za nieuczciwą praktykę rynkową uznaje się w szczególności praktykę rynkową wprowadzającą w błąd oraz agresywną praktykę rynkową, a także stosowanie sprzecznego z prawem kodeksu dobrych praktyk. Praktyki te nie podlegają ocenie w świetle przesłanek określonych w ust. 1.”
Działania wprowadzające w błąd zostały natomiast opisane bliżej w art. 5 cytowanej wyżej ustawy, zgodnie z którym:
„1. Praktykę rynkową uznaje się za działanie wprowadzające w błąd, jeżeli działanie to w jakikolwiek sposób powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął.
2. Wprowadzającym w błąd działaniem może być w szczególności:
1) rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji;
2) rozpowszechnianie prawdziwych informacji w sposób mogący wprowadzać w błąd;
3) działanie związane z wprowadzeniem produktu na rynek, które może wprowadzać w błąd w zakresie produktów lub ich opakowań, znaków towarowych, nazw handlowych lub innych oznaczeń indywidualizujących przedsiębiorcę lub jego produkty, w szczególności reklama porównawcza w rozumieniu art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 2003 r. poz. 1503, z późn. zm.));
4) nieprzestrzeganie kodeksu dobrych praktyk, do którego przedsiębiorca dobrowolnie przystąpił, jeżeli przedsiębiorca ten informuje w ramach praktyki rynkowej, że jest związany kodeksem dobrych praktyk.
3. Wprowadzające w błąd działanie może w szczególności dotyczyć:
1) istnienia produktu, jego rodzaju lub dostępności;
2) cech produktu, w szczególności jego pochodzenia geograficznego lub handlowego, ilości, jakości, sposobu wykonania, składników, daty produkcji, przydatności, możliwości i spodziewanych wyników zastosowania produktu, wyposażenia dodatkowego, testów i wyników badań lub kontroli przeprowadzanych na produkcie, zezwoleń, nagród lub wyróżnień uzyskanych przez produkt, ryzyka i korzyści związanych z produktem;
3) obowiązków przedsiębiorcy związanych z produktem, w tym usług serwisowych i procedury reklamacyjnej, dostawy, niezbędnych usług, części, wymiany lub naprawy;
4) praw konsumenta, w szczególności prawa do naprawy lub wymiany produktu na nowy albo prawa do obniżenia ceny lub do odstąpienia od umowy;
5) ceny, sposobu obliczania ceny lub istnienia szczególnej korzyści cenowej;
6) rodzaju sprzedaży, powodów stosowania przez przedsiębiorcę praktyki rynkowej, oświadczeń i symboli dotyczących bezpośredniego lub pośredniego sponsorowania, informacji dotyczących sytuacji gospodarczej lub prawnej przedsiębiorcy lub jego przedstawiciela, w tym jego imienia i nazwiska (nazwy) i majątku, kwalifikacji, statusu, posiadanych zezwoleń, członkostwa lub powiązań oraz praw własności przemysłowej i intelektualnej lub nagród i wyróżnień.
4. Przy ocenie, czy praktyka rynkowa wprowadza w błąd przez działanie, należy uwzględnić wszystkie jej elementy oraz okoliczności wprowadzenia produktu na rynek, w tym sposób jego prezentacji.”
W razie stwierdzenia, że przedsiębiorca stosował nieuczciwą praktykę rynkową, konsumentowi przysługuje szereg roszczeń, takich jak: zaniechanie tej praktyki, usunięcie jej skutków, złożenie jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia o odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie oraz zasądzenie odpowiedniej sumy na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej, ochroną dziedzictwa narodowego lub ochroną konsumentów.
Najważniejszym jednak roszczeniem będzie roszczenie o naprawienie wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, w szczególności żądanie unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń oraz zwrotu przez przedsiębiorcę kosztów związanych z nabyciem produktu. Uznanie tego roszczenia za zasadne, w praktyce może prowadzić do odzyskania całości zainwestowanych środków. W kwestii konstrukcji samego roszczenia wypowiadał się także Sąd Najwyższy, który w wyroku z dnia 11 września 2020 r., sygn. akt: III CZP 80/19 stwierdził, że:
„Żądanie unieważnienia umowy przewidziane w art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (obecnie t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2070), jest postacią roszczenia o przywrócenie stanu poprzedniego (art. 363 § 1 KC), którego skuteczne dochodzenie jest uzależnione od spełnienia ogólnych przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej.”
Oszustwo
Niezależnie od samych roszczeń cywilnoprawnych, nie można wykluczyć, że w konkretnych okolicznościach mogło dojść do oszustwa, stypizowanego w art. 286 § 1 k.k., zgodnie z którym:
„Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.”
Przestępstwo oszustwa jest przestępstwem umyślnym, a więc można je popełnić jedynie świadomie. Do jego popełnienia na kanwie niniejszej sprawy mogłoby dojść wówczas, gdyby dana osoba świadomie przekazywała potencjalnym inwestorom nieprawdziwe informacji, aby skłonić ich do zainwestowania własnych środków. Znamię wprowadzenia w błąd w orzecznictwie wykładane jest bardzo szeroko i rozumie się przez nie m.in. podanie nieprawdziwych informacji co do jakiejkolwiek okoliczności, którą ktoś mógłby wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji odnośnie rozporządzenia swoim majątkiem.
Kancelaria Prawa Gospodarczego Kraków – Pomoc
Jeżeli zainwestowali Państwo swoje pieniądze w Farmę Mleka i byliby Państwo zainteresowani oceną swojej sytuacji prawnej i dostępnych roszczeń, warto skorzystać z pomocy kancelarii prawnej. Profesjonalny prawnik oceni przedstawione dokumenty i informacje oraz zaproponuje określone działania, którą pomogą odzyskać zainwestowane środki. Zachęcamy również do zapoznania się z wpisem pt. HRE Investments – odzyskanie pieniędzy. Posiadamy duże doświadczenie w sporach sądowych przeciwko podmiotom rynku finansowego. Zajmujemy się w szczególności takimi zagadnieniami jak: kredyt we frankach szwajcarskich (CHF) oraz unieważnienie umowy kredytu ze zmienną stopą procentową.
