Banki są instytucjami zaufania publicznego, co oznacza, że ciążą na nich specyficzne obowiązki dotyczące formułowania umów i ich przejrzystości. Zdarza się jednak, nie tak znów rzadko, że dochodzi do sporu pomiędzy bankiem a jego klientami odnośnie treści danej umowy. Może to być związane z interpretacją umowy, stosowaniem przez bank niedozwolonych postanowień umownych czy nawet związanych z nieważnością umowy. Najlepszym przykładem są tu kredyty frankowe. Niniejszy tekst ma odpowiedzieć na pytanie jak pozwać bank i czy to w ogóle jest możliwe.
Spis treści
Czy można pozwać bank?
Wiele osób zastanawia się czy w ogóle można pozwać bank? Jest to przecież tak duży podmiot, który musi działać zgodnie z prawem i przestrzegać wszystkich wymogów. Nie ma to jednak znaczenia. Formalnie, bank jest uczestnikiem obrotu prawnego jak każdy inny. Można zatem dochodzić swoich praw przeciwko bankowi przed sądem. Częstym pytaniem jest przy tym, czy taka walka ma sens? Bank jest dużym podmiotem, posiada duże pieniądze i sztab prawników. Z pewnością wygra. Nie jest to jednak prawda. Oczywiście, bank zawsze jest wymagającym przeciwnikiem, ale jeżeli nie ma racji, Sąd orzeknie na korzyść Klienta. Z tej perspektywy osoby zastanawiające się nad pozwaniem banku nie powinny z góry przekreślać tej drogi dochodzenia swoich praw.
Pozew przeciwko bankowi
Pozew przeciwko bankowi nie różni się z formalnego punktu widzenia od jakiegokolwiek innego pozwu. Jest to pismo wszczynające postępowanie cywilne, które zawiera wiele formalnych wymogów, z których do najważniejszych należy zaliczyć:
- dokładne określenie żądania pozwu;
- wskazanie faktów na których powód (osoba składająca pozew) opiera swoje żądanie;
- wniosek o wezwanie na rozprawę wskazanych świadków;
- wniosek o zobowiązanie pozwanego do dostarczenia stosownych dokumentów;
- wniosek o zażądanie dowodów od urzędów lub osób trzecich.
Warto zaznaczyć, że choć przedstawienie argumentacji prawnej nie jest formalnym warunkiem pozwu i nie uniemożliwia nadania sprawie biegu, tak w praktyce jest to bardzo ważny element, pozwalający Sądowi zrozumieć nasze stanowisko. Nierzadko właśnie ten fragment pozwu może doprowadzić do wygrania sprawy z bankiem.
Unieważnienie kredytu we frankach
Najbardziej znane spory z bankami to oczywiście te dotyczące kredytów frankowych. Ich posiadacze, zwani potocznie frankowiczami, po znacznym wzroście kursu franka szwajcarskiego, zaczęli zastanawiać się czy umowy pozwalające na podwojenie rat są aby na pewno ważne. Kredyty frankowe dzieliły się na kredyty indeksowane kursem franka oraz na kredyty denominowane do franka. Bardziej szczegółowe informacje na temat obydwu typów umów można znaleźć we wpisie pt. Kredyt we frankach szwajcarskich (CHF). W zakresie pierwszego typu kredytów, z początku chodziło nie tyle o unieważnienie umowy ile o doprowadzenie do sytuacji, w której przyjmowano fikcję jakby kredyt od początku był udzielony w złotówkach tzw. odfrankowienie. W zakresie kredytów denominowanych, od początku natomiast podnoszono zarzut nieważności. Podejście do kredytów indeksowanych zmieniło się wraz z momentem wydania przez TSUE słynnego wyroku w sprawie Państwa Dziubak (sprawa C-260/18). Trybunał stwierdził w tym orzeczeniu, że usunięcie klauzuli przeliczeniowej prowadzi do modyfikacji charakteru głównego przedmiotu umowy, a tym samym nieważności całej umowy. Unieważnienie kredytu we frankach, nawet jeżeli mowa jest o kredycie indeksowanym jest zatem możliwe. Aktualnie nie formułuje się już nawet żądań pozwów o odfrankowienie kredytu z uwagi na prawie jednolicie przyjmowany pogląd o nieważności takich umów.
Usunięcie WIBOR-u z umowy kredytu
Jeszcze nie zakończyły się wszystkie sprawy dotyczące kredytów frankowych a już pojawiła się kolejna grupa kredytobiorców, którym raty wzrosły dwu lub trzykrotnie. Mowa o osobach, które zaciągały kredyty złotówkowe ze zmienną stopą procentową, oparte o WIBOR. Wraz ze wzrostem stóp procentowych, wzrósł także wskaźnik referencyjny WIBOR. To z kolei przełożyło się na znaczy wzrost miesięcznych obciążeń kredytobiorców. Sytuacja ta spowodowała oczywiście zwiększone zainteresowanie kwestią oceny umów kredytowych pod względem ich skuteczności i ważności. Okazuje się, że banki co do zasady nie do końca rzetelnie wywiązywały się ze swoich obowiązków przedkontraktowych jak i sam proces oferowania kredytów był wprowadzający w błąd. Chodzi tu głównie o to, że po pierwsze banki nie wręczały swoim klientom regulaminu ustalania wskaźnika WIBOR przed zawarciem umowy, pomimo istnienia takiego obowiązku. Samo poinformowanie natomiast o tym, gdzie regulamin można znaleźć jest niewystarczające. Po drugie, klienci co do zasady nie byli rzetelnie informowani o tym czym w ogóle WIBOR jest i jak może on wpływać na wysokość rat. Argumenty te prowadzą do konkluzji, że usunięcie wibor z umowy kredytu jest możliwie. Oczywiście na moment pisania niniejszego tekstu nie można jeszcze mówić o ugruntowanej linii orzeczniczej jak w przypadku kredytów frankowych, tak jednak pojawiają się pierwsze pozytywne orzeczenia.
Oczywiście każde postępowanie cywilne wiąże się z określonymi ryzykami, w tym z przegraną sprawy. Aby minimalizować te ryzyka, możliwe jest przed złożeniem pozwu, skierowaniu do Sądu wniosku o zabezpieczenie powództwa, polegającego na nakazaniu bankowi traktowania kredytu tak jakby był on oprocentowany samą marżą. W praktyce oznacza to znaczne obniżenie raty na czas procesu (jeżeli oczywiście Sąd uzna wniosek za zasadny). W porównaniu do właściwego postępowania, koszty niekorzystnego rozstrzygnięcia są znaczne niższe, a możliwe jest sprawdzenie jak wstępnie Sąd zapatruje się na sprawę. Kwestia niezwiązania kredytobiorcy postanowieniami dotyczącymi WIBOR jest kwestią stricte prawną, która Sąd będzie oceniał na podstawie umowy. Ta zostanie natomiast przedłożona już w postępowaniu zabezpieczającym. Rozstrzygając zatem kwestię zabezpieczenia Sąd będzie musiał się wypowiedzieć czy uważa postanowienia dotyczące WIBOR za skuteczne czy też nie.
Jak pozwać bank – krok po kroku
Procedurę pozywania banku najlepiej rozpocząć od analizy dokumentów. Ich weryfikacja pozwoli określić jakie roszczenia przysługują w danym wypadku i jakie są szanse na powodzenie sprawy w Sądzie. Następnie, konieczne jest przygotowanie odpowiednich wyliczeń, które pozwolą nam ustalić w jakiej wysokości możemy kierować roszczenia do banku. Kolejnym etapem jest wysłanie wezwania do zapłaty do banku. Banki zazwyczaj nie uznają roszczeń zgłaszanych na etapie przedsądowym, więc trzeba złożyć pozew przeciwko bankowi. Po doręczeniu przez Sąd pozwu, bank składa odpowiedź na pozew i jest wyznaczana rozprawa. Sąd w trakcie jej przebiegu przeprowadza zawnioskowane dowody, a następnie ogłasza wyrok. Każda ze stron może złożyć wniosek o uzasadnienie wyroku, a następnie jeżeli jest niezadowolona z rozstrzygnięcia, złożyć apelację. W takim przypadku akta trafią do Sądu wyższej instancji, który ocenia wydany wyrok pod kątem prawidłowości i zgodności z prawem. Jeżeli przyznaje on rację Klientowi oznacza to wypłatę zasądzonych kwot oraz zmniejszenie rat lub nawet umorzenie kredytu. Wyrok Sądu II Instancji jest prawomocny. Procedurę pozywania banku można przedstawić w następujących punktach:
- analiza dokumentów
- wyliczenia przez analityka
- wezwanie do zapłaty
- pozew
- wymiana pism procesowych
- rozprawa
- wyrok I Instancji
- apelacja
- wyrok II Instancji
Kredyty we frankach | Kredyty WIBOR | Kancelaria Kraków
Nasza Kancelaria na co dzień zajmuje się pozwami przeciwko bankom. W szczególności reprezentujemy naszych Klientów w sprawach dotyczących kredytów frankowych oraz kredytów z WIBOR-em. Posiadamy duże doświadczenie, które pozwala nam rzetelnie przenalizować Państwa sprawę i zaproponować najlepsze rozwiązanie. Wstępna analiza sprawy jest bezpłatna. Zwracamy przy tym uwagę, że jesteśmy kancelarią adwokacko-radcowską, a nie „internetową kancelarią” za którą nie wiadomo kto stoi. Wspólnicy Kancelarii występują na stronie z imienia i nazwiska. Posiadamy również rzeczywiście istniejące biura, gdzie można się umówić na spotkanie. Mając na uwadze charakter i powagę sprawy warto skontaktować się z profesjonalną kancelarią, która rzetelnie poinformuje o przysługujących prawach jak i o ryzykach, które mogą pojawić się w trakcie postępowania.
